Mana corona virusmanta amachakunapaqqa hinallataqa hampikunataqa upyanachu

Kay coronavirus unquy paqarimusqanmantapacha runakunaqa mana unquypa ch’iqirinanpaq imaymanata maskayta qallarinku, lliw runakunan pantanku, achka hampikunata upyaspankuqa manan unquytaqa qulluchinqakuchu nitaq tatichinqakuchu, chay unquymanta chanin yachaq runakuna pisi pisimanta chay pantasqa yuyaykunata ch’uyanchachkanku.

Wakin mana allin willakuykunaqa redes sociales nisqapi paqarirqan, chaypin yachaqkuna rikhuriyamunku Hidroxicloroquinawan Azitromicinawanmi ancha allin hampikuna ninku, chayraykun runakunaqa chay droga nisqakuna rantiq phawarinku, runaq qhali kayninta sarunchakuspa imaraq, chaykunawantaq hampi qhatuqkuna hampikunata pakayta, achka qullqipaq qhatuyta qallarinku.

Chaykunamanta Correo, Qosqopi Dirección Regional de Salud Unidad de Medicamentos, Insumos y Drogas sutiyasqa umalliqwan riman, Mariela Calderónwan, payqa chaninta rimarin, manaraqmi ima hampipas kanraqchu COVID-19 unquymanta amachakunapaqqa, kunan pacha kaq barbitúricos sutiyasqa hampipas chay unquy hap’isunki chayraqmi chaywan hampisunkikuman, chaypas manan hinallataqa upyawaqchu chanin yachaq hampi kamayuqpa qhawarisqanmi kanan.

“Coronavirusqa musuq unquymi, manaraqmi imawan, imayna hampinatapas yachakunraqchu, chaykunaqa t’ikrakunqaraqmi, qasilla, thaklla runakunaq kananta waqyarikuyman, rantisqa hampikunaqa manan misk’ichu, COVID-19 unquypaqqa hampi kamayuqpa kamachisqanmi kanan, chaypas unquqta qhawarispa ”, nispa willakun.

MANCHAKUSQA HAMPIKUY

Nillantaqmi, manchakuspa hampikusqankuqa, imaymana sasachaytan runakunaq qhali kawsayninpi apamuchkan, chay hampikunaqa allinmi coronavirus unquypaq nispa rimaykuna ñawinchaq, uyariq runakunapi, paykunataq phawaylla rantiq lluqsinku, hinallataq mana chaninta upyayta qallarinku.

Kunanpachaqa Paracetamol, Ivermectina, Dexametasona, Hidroxicloroquina, Azitromicina hampikunan ancha riqsisqakuna kan, chay hampikunaqa coronaviruspaqqa upyakuyta atikunmi, ichaqa unquq mana chanintaraq unquchkaqtin, sinchi unqusqaña kaqtinpas, hampi kamayuqpa kamachisqanpuni.

“Azitromicina hampitaqa manan sapallantaqa upyanachu, Hidroxicloroquina hampiwan kuskatan upyana, mana hampi kamayuqpa kamachisqan upyakun chayqa alergia, uma nanay, arritmia sutiyasqa unquykunata iman paqarichinman, unquqtaqa wañurqachipunman imaraq”, nispa willakun.

Organización Panamericana de Salud (OPS) willakusqanman hinaqa, “Manan kay hampikunaq allin kayninqa ancha allin qhawarisqaraqchu”, kay hampikunata upyaspa COVID-19 unquymanta qhaliyasqankutaqa, sinchin llapa qhawarisqa runakunapas, unquqkunapas, sapanka llaqtakunapi, runakunapi hukhina, manan kaqllachu, chayraykun hampikuyqa mana llapan runapaqchu kaqlla kanman.

Yachaqqa runakunata waqyarikuspa rimayninta tukun, amapuni Facebookpa Twitterpa willakusqankuta qatipakunachu, COVID-19 unquywan unquqkunaman qunapaq hampikunamanta chanin willakuqqa regionmantapas, suyumantapas Qhali kawsaymanta kamachikuqkunallan kankuman” hinaña kaqllata rimaqtinkupas, kunanpachaqa, makinchista allinta maqllikuspa, ama wasinchismanta lluqsispalla, runapura karunchanakuspa imallan coronavirus unquytaqa qulluchikunman”, nispa rimayta tukun.

WILAKUY:

Qosqopi Qhali kawsaymanta kamachikuqkuna, Fiscalia, Policía, Prefectura iman hampi qhatuna wasikuna qhawariq puririnku, achka hampi qhatuna wasikunata wisq’anku, taqrusqa hampikunata tarispa, mana hampi kamayuqpa kamachikuyninwan qhatusqankumanta, mawk’a hampikuna qhatusqankumanta, chay pantaykuna kaqtinqa, qullqita churananku, huk unidad impositiva tributariamanta 10 unidad impositiva tributariakama, chaymantapas Ministerio Públicoq hatun huchamanta hina muchuchisqan kanku.

*Qillqaq: Juan Sequeiros.